Lời ru của mẹ

Lời ru của mẹ
Lời ru ẩn nơi nào 
Giữa mênh mang trời đất 
Khi con vừa ra đời 
Lời ru về mẹ hát 
Lúc con nằm ấm áp 
Lời ru là tấm chăn 
Trong giấc ngủ êm đềm 
Lời ru thành giấc mộng 
Khi con vừa tỉnh giấc 
Thì lời ru đi chơi 
Lời ru xuống ruộng khoai 
Ra bờ ao rau muống 
Và khi con đến lớp 
Lời ru ở cổng trường 
Lời ru thành ngọn cỏ 
Ddón bước bàn chân con 
Mai rồi con lớn khôn 
Trên đường xa nắng gắt 
Lời ru là bóng mát 
Lúc con lên núi thẳm 
Lời ru cũng gập ghềnh 
Khi con ra biển rộng 
Lời ru thành mênh mông.
Xuân Quỳnh

Tự hát (Xuân Quỳnh)

Chả dại gì em ước nó bằng vàng 

Trái tim em, anh đã từng biết đấy 
Anh là người coi thường của cải 
Nên nếu cần anh bán nó đi ngay 
Em cũng không mong nó giống mặt trời 
Vì sẽ tắt khi bóng chiều đổ xuống 
Lại mình anh với đêm dài câm lặng 
Mà lòng anh xa cách với lòng em 
Em trở về đúng nghĩa trái tim 
Biết làm sống những hồng cầu đã chết 
Biết lấy lại những gì đã mất 
Biết rút gần khoảng cách của yêu tin 
Em trở về đúng nghĩa trái-tim-em 
Biết khao khát những điều anh mơ ước 
Biết xúc động qua nhiều nhận thức 
Biết yêu anh và biết được anh yêu 
Mùa thu nay sao bão giông nhiều 
Những cửa sổ con tàu chẳng đóng 
Dải đồng hoang và đại ngàn tối sẫm 
Em lạc loài giữa sâu thẳm rừng anh 
Em lo âu trước xa tắp đường mình 
Trái tim đập những điều không thể nói 
Trái tim đập cồn cào cơn đói 
Ngọn lửa nào le lói giữa cô đơn 
Em trở về đúng nghĩa trái-tim-em 
Là máu thịt, đời thường ai chẳng có 
Cũng ngừng đập lúc cuộc đời không còn nữa 
Nhưng biết yêu anh cả khi chết đi rồi

Chỉ có sóng và em

Đã xa rồi căn phòng nhỏ của em
Nơi che chở những người thương mến nhất
Con đường nắng, dòng sông trước mặt
Chuyến phà đông. Nỗi nhớ cứ quay về

Đêm tháng năm hoa phượng nở bên hè
Trang giấy trắng bộn bề bao ký ức
Ngọn đèn khuya một mình anh thức
Nghe tin đài báo nóng lại thương con

Anh yêu ơi, hãy tha lỗi cho em
Nếu đôi lúc giận hờn anh vô cớ
Những bực dọc trong ngày vất vả
Làm anh buồn mà em có vui đâu

Chỉ riêng điều được sống cùng nhau
Niềm sung sướng với em là lớn nhất
Trái tim nhỏ nằm trong lồng ngực
Giây phút nào tim đập chẳng vì anh

Một trời xanh, một biển tận cùng xanh
Và gió thổi và mây bay về núi
Lời thương nhớ ngàn lần em muốn nói
Nhưng bây giờ chỉ có sóng và em…

Thơ tình cho bạn trẻ

Vẫn con đường, vạt cỏ tuổi mười lăm
Mặt hồ rộng, gió đùa qua kẽ lá
Lời tình tự trăm lần trên ghế đá
Biết lời nào giả dối với lời yêu…
Tôi đã qua biết mấy buổi chiều
Bao hồi hộp, lo âu và hạnh phúc
Tôi trăn trở nhiều đêm cùng hoa cúc
Đợi tiếng gà đánh thức sự bình yên
Dòng sông này, bãi cát, cánh buồm quen
Hoa lau trắng suốt một thời quá khứ
Tôi đã đi đến tận cùng xứ sở
Đến tận cùng đau đớn, đến tình yêu.
Buổi chiều này sặc sỡ như thêu
Muôn màu áo trong hoàng hôn rạng rỡ
Bàn tay ấm, mái tóc mềm buông xoã
Ánh mắt nhìn như chấp cả vô biên
Chẳng có thời gian, chẳng có không gian
Chỉ tuổi trẻ, chỉ tình yêu vĩnh viễn.

Xem thêm →

Thơ viết cho mình và những người con gái khác

I
Các cô gái cùng thời với tôi
Tôi giống các cô và lại khác các cô
Trán tôi dô ra bướng bỉnh hơn, bàn tay thô lại còn vụng nữa .
Vụng đến nỗi không chỉ mó tới đâu là đổ vỡ.
Mà khi nói chuyện với ai, tôi thấy tay thừa không biết giấu vào đâu.
Như các cô tôi có một tình yêu rất sâu
Rất dữ dội nhưng không bao giờ yêu được hết
Ở các cô, các cô âm thầm chịu đựng
Cho đến ngày tình yêu ấy tắt đi.
Còn ở tôi, tôi mang nó nặng nề
Muốn nguôi quên, nó lại ngày càng lớn
Luôn xao động, tôi không sao ngủ được.
Không làm sao có thể ngồi nguyên
Tôi sợ màu trời sau khung cửa bình yên
Con đường vắng, người đi và rừng cây lặng gió.
Tôi yêu những dòng sông mùa nước lũ
Sau phá phách ngàn đời vẫn là lượng phù sa
Cơn mưa rào, yêu biết mấy cơn mưa
Qua sấm sét, cỏ cây từng trải
Tôi không thích nhìn ngôi nhà lộng lẫy,
Bằng những công trình còn sắt thép ngổn ngang
Những công trình giống như tuổi thanh niên
Chưa hoàn chỉnh nhưng đó là hi vọng.
Nếu được đổi nghề tôi sẽ xin đi xây dựng
Không phải ở trong nhà rộng mát này đâu
Với nghề kia tôi luôn được bắt đầu
Mùi vôi vữa bao giờ cũng mới…
Những cái chính chúng ta ta thường chả nói
Mà bọn con gái mình hay nói xấu lẫn nhau
Bọn con trai nghe lỏm đôi câu:
“Cô này lác, cô kia thì cằm lẹm…”
Họ khinh chúng ta và lời cửa miệng:
“Chuyện đàn bà”.
Họ có biết đâu
Biết bao điều mãi tận thẳm sâu
Ta chịu đựng hy sinh vì họ.

II
Dẫu sao con trai cũng là đáng quý
Mỗi người sinh ra đã hướng sẵn một chân trời
Việc hôm nay họ không để ngày mai
Họ lượng sức, lượng đường “đi phải đến”.
Đầu óc họ đã quen tính toán.
Mỗi khoản trong đời đều xếp thành ngăn:
Ngăn làm thơ, ngăn đánh giặc, gia đình
Tình yêu nữa cũng trong ngăn của họ
Ôi con trai thật kì lạ
Tôi yêu tất cả mọi người mà chẳng yêu được riêng ai
Không sĩ diện đâu, nếu tôi yêu được một người
Tôi sẽ yêu anh ta hơn anh ta yêu tôi nhiều lắm
Tôi yêu anh dẫu ngàn lần cay đắng…
Con gái chúng mình mang tiếng nhỏ nhen chật hẹp,
Nhưng hơn bọn con trai cái đức biết hi sinh
Ta yêu người con trai không phải vì mình
Mà họ yêu ta vì họ yêu chính họ
Được yêu hai lần, họ cao lên một bậc
Ta không được yêu cảm thấy thấp dần đi
Vì chính ta cũng chẳng yêu ta.
Chúng ta cam lòng với việc tần tảo nuôi con việc đồng ruộng hậu phương là việc phụ.
Con trai cho rằng ra mặt trận, làm thơ… là việc chính của đời kia.
Nhưng họ đâu biết rằng nếu không có chúng ta thì họ cũng chẳng đánh giặc làm thơ.
Không có chúng ta, chỉ họ sống với nhau thôi họ sẽ trở thành ngu ngốc.

III
Và cả anh, anh yêu của riêng em
Khi anh nói yêu em, trái tim em đập chừng mạnh quá.
Mạnh đến nỗi em tưởng là nghe rõ
Tiếng tim anh đang đập vì em
Em yêu anh, yêu anh như điên
Em viết những bài thơ tình yêu tưởng anh là ý tứ
Trán em bớt dô ra, bàn tay không vụng nữa
Tay này đây, em may áo cho anh
Bàn sẽ cắm hoa, tường sẽ treo tranh
Em sẽ làm theo những điều anh mơ ước
Và khi nào anh buồn, em sẽ hát
Bài hát tình yêu ca ngợi con trai
Khi chỉ anh nghe, hát cho cả mọi người
Để họ biết thế nào là hạnh phúc
Em yêu sự thông minh hóm hỉnh
Đến thói thường hay cáu gắt của anh
Nếu đời anh đã xếp thành ngăn
Em sẽ đảo tung lề thói cũ.
Điều đơn giản anh hiểu ra tất cả
Rằng tình yêu không thể tách rời
Khi ấy em là cơ thể anh rồi
Nếu cắt đi anh sẽ ngàn lần đau đớn
Nhưng mà anh thì vẫn là anh
Anh không vượt qua bọn con trai ấy nữa
Anh tính nỗi đau, niềm vui bằng tháng, bằng tuần lễ
Nhưng với em, em hiến cả cuộc đời
Anh tiếc thời gian chúng ta đã qua rồi
Em, em biết không gì mất được
Bài thơ nói về trái tim anh lại viết bằng bộ óc.
Đọc bài thơ yêu em thấy sự chia xa
Và bỗng nhiên em lại bơ vơ
Tay vẫn vụng, trán dô ra như trước
Biết bao giờ em trở nên tốt được
Vì khi già tay còn vụng về hơn!

21-10-1970

Thành phố quê anh

Mỗi người có một quê
Ngày dại thơ để ở
Tuổi niên thiếu để yêu
Và lớn lên để nhớ

Anh thường kể em nghe
Về một bờ sóng vỗ
Một miền biển mặn mòi
Nơi con tàu về đỗ

Anh thường kể em nghe
Về một thành phố gió
Một thành phố miền trung
Cát bay đầy cửa sổ

Thành phố xa đó ơi
Nơi anh chưa hề ở
Nơi anh không hề sinh
Mà sao anh vẫn nhớ

Anh đừng gọi quê anh
Quê chúng mình đấy chứ
Nhiều đêm em vẫn mơ
Thấy biển về trước cửa
Nhiều khi em vẫn thương
Tán dừa xanh giữa lửa
Đứng trên đê sông Hồng
Nghe sông Hàn sóng vỗ
Ôi núi Ngũ Hành Sơn
Niềm khát khao tuổi nhỏ
Những màu đá thần tiên
Trong những câu chuyện cổ…

Nhưng quê anh biết đâu
Có cả em đấy nữa
Nhưng quê mình biết đâu
Là chúng mình vẫn nhớ
Dưới một trời phượng đỏ
Trong những ngày đạn bom
Vẫn có những người con
Mong tới ngày họp mặt

Đất nước giờ thống nhất
Con đường xanh những cây
Con đường rợp cờ bay
Trong mắt người rực rỡ

Ta đi theo mùa xuân
Em về với quê anh
Miền khát khao tuổi nhỏ
Thành phố đã bao năm
Chỉ là trong nỗi nhớ

Trời xanh trên mái nhà
Trời xanh ngoài biển gió
Anh ạ quê chúng mình
Mùa xuân về trước ngõ.

Sân ga chiều em đi

Sân ga chiều em đi
Mênh mang màu nắng nhạt
Bụi bay đầy ba lô
Bụi cay xè con mắt

Sân ga chiều em đi
Gạch dưới chân im lặng
Bóng anh in thành tàu
Tóc anh xoà ngang trán

Sân ga chiều em đi
Bàn tay da diết nắm
Vừa thoáng tiếng còi tàu
Lòng đã Nam đã Bắc.

Anh thương nơi em qua
Những phố phường nhộn nhịp
Bỡ ngỡ trong ánh đèn
Còn lạ người lạ tiếng.

Anh thương nơi em qua
Những sương chiều mưa tối
Dặm đường xa nắng dãi
Chuyến phà con nước dâng

Em xao xuyến trong lòng
Nhớ về nơi ta ở
Mùa thu vàng đường phố
Lá bay đầy lối qua.

Ngọn đèn và trang thơ
Tiếng thở đều con nhỏ
Màu hoa trên cửa sổ
Quán nước chè mùa đông

Con tàu với dòng sông
Ra đi và trở lại
Hà Nội ơi Hà Nội
Sân ga chiều em đi

1976

Hoa cỏ may

Cát vắng, sông đầy, cây ngẩn ngơ
Không gian xao xuyến chuyển sang mùa
Tên mình ai gọi sau vòm lá
Lối cũ em về nay đã thu.

Mây trắng bay đi cùng với gió
Lòng như trời biếc lúc nguyên sơ.
Đắng cay gửi lại bao mùa cũ
Thơ viết đôi dòng theo gió xa

Khắp nẻo dâng đầy hoa cỏ may
Áo em sơ ý cỏ găm đầy.
Lời yêu mỏng mảnh như màu khói,
Ai biết lòng anh có đổi thay?

Sóng

Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ
Sóng không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể.

Ôi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ.

Trước muôn trùng sóng bể
Em nghĩ về anh, em
Em nghĩ về biển lớn
Từ nơi nào sóng lên?

– Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu?
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau

Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Những con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức

Dẫu xuôi về phương Bắc
Dẫu ngược về phương Nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh – một phương.

Ở ngoài kia đại dương
Trăm nghìn con sóng đó
Con nào chẳng tới bờ
Dẫu muôn vời cách trở

Cuộc đời tuy dài thế
Năm tháng vẫn đi qua
Như biển kia dẫu rộng
Mây vẫn bay về xa

Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ.

Có một thời như thế

Có một thời vừa mới bước ra
Mùa xuân đã gọi mời trước cửa
Chẳng ngoái lại vết chân trên cỏ
Vườn hoa nào cũng ở phía mình đi

Đường chẳng xa, núi không mấy cách chia.
Trong đáy mắt trời xanh là vĩnh viễn
Trang nhật ký xé trăm lần lại viết
Tình yêu nào cũng tha thiết như nhau

Có một thời ngay cả nỗi đau
Cũng mạnh mẽ ồn ào không giấu nổi
Mơ ước viễn vông, niềm vui thơ dại
Tuổi xuân mình tưởng mãi vẫn tươi xanh

Và tình yêu không ai khác ngoài anh
Người trai mới vài lần thoáng gặp
Luôn hy vọng để rồi luôn thất vọng
Tôi đã cười đã khóc những không đâu

Một vầng trăng niên thiếu ở trên đầu
Một vạt đất cỏ xanh rờn trước mặt…
Mái tóc xanh bắt đầu pha sợi bạc
Nỗi vui buồn cũng khác những ngày xưa

Chi chút thời gian từng phút từng giờ
Như kẻ khó tính từng hào keo kiệt
Tôi biết chắc mùa xuân rồi cũng hết
Hôm nay non, mai cỏ sẽ già .

Tôi đã đi mấy chặng đường xa
Vượt mấy núi mấy rừng qua mấy biển
Niềm mơ ước gửi vào trang viết
Nỗi đau buồn dồn xuống đáy tâm tư

Em yêu anh hơn cả thời xưa
(Cái thời tưởng chết vì tình ái)
Em chẳng chết vì anh, em chẳng đổi
Em cộng anh vào với cuộc đời em

Em biết quên những chuyện đáng quên
Em biết nhớ những điều em phải nhớ
Hoa cúc tím trong bài hát cũ
Dẫu vẫn là cung bậc của ngày xưa

Quá khứ đáng yêu, quá khứ đáng tôn thờ
Nhưng đâu phải là điều em luyến tiếc.

11-1984
Top